ประวัติเพลงลาวดวงเดือน

เพลงลาวดวงเดือนทำนอง ๒ ชั้น นั้น เดิมชื่อ "ลาวดำเนินเกวียน" เป็นเพลงที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม ทรงนิพนธ์ขึ้น เมื่อคราวเสด็จตรวจราชการทางภาคเหนือโดยทางเกวียน สาเหตุที่ทรงนิพนธ์เพลงนี้ขึ้นเนื่องจากโปรดเพลง "ลาวดำเนินทราย ๒ ชั้น" ที่พระยาประสานดุริยศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) ได้แต่งทางดนตรีไว้ตามทางร้องแบบสักวา จึงทรงนิพนธ์เพลงสำเนียงลาวที่มีท่วงทำนองอ่อนหวานไพเราะคล้ายคลึงกับเพลงลาวดำเนินทรายขึ้นอีกเพลงหนึ่งทรงตั้งชื่อว่า "เพลงลาวดำเนินเกวียน" แต่เนื่องจากบทร้องเพลงนี้ขึ้นต้นด้วยคำร้องที่ว่า โอ้ละหนอ...ดวงเดือนเอย.." ซึ่งเป็นคำที่ติดหูผู้ฟังเป็นส่วนใหญ่ จึงมีผู้นิยมเรียกชื่อเพลงนี้ว่า ลาวดวงเดือน มากกว่าชื่อ ลาวดำเนินเกวียน และนิยมเรียกกันเช่นนี้สืบมาจนึงปัจจุบัน

เพลงลาวดวงเดือนเป็นเพลงในอัตรา ๒ ชั้น ดำเนินทำนองไพเราะอ่อนหวานน่าฟังนับเป็นเพลงไทยสำเนียงลาวที่มีผู้รู้จักกันดีทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ และถือว่าเป็นเพลงไทยอมตะเพลงหนึ่งซึ่งฟังไพเราะเสมอไม่ว่าจะบรรเลงด้วยแนวเพลงอย่างไรหรือบรรเลงเครื่องดนตรีชนิดใดก็ตาม

บทร้องเพลง ลาวดวงเดือน ๒ ชั้น

ท่อน ๑	โอ้ละหนอ ดวงเดือนเอย	พี่มาเว้า รักเจ้าสาว คำดวง
	โอ้ดึกแล้วหนอ พี่ขอลาล่วง	อกพี่เป็นห่วงรัก เจ้าดวงเดือนเอย
ท่อน ๒	ขอลาแล้ว เจ้าแก้วโกสุม	พี่นี้รักเจ้าหนอ ขวัญตาเรียม
	จะหาไหน มาเทียม	โอ้ เจ้าดวงเดือนเอย
ท่อน ๓	หอมกลิ่นเกสร เกสรดอกไม้	หอมกลิ่นคล้าย เจ้าสูของเรียมเอย
	หอมกลิ่นกรุ่นครัน หอมนั้นยัง บ่ เลย	เนื้อหอมทรามเชย เราละหนอ